مغز الوک یا بادام کوهی را بهتر بشناسید

در این مقاله ما تلاش بر این داریم که به طور جامع و کامل اطلاعاتی در مورد مغز الوک یا بادام کوهی در اختیار شما قرار دهیم. این محصول کاملا خاص،متفاوت و بسیار مقوی است که در بین برخی افراد به صورت ناشناخته می باشد. اگر شما هم جز افرادی هستید که اطلاعات کاملی در مورد این میوه مغذی ندارید پس ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید.

آنچه می خوانید:

درخت الوک چیست؟
مغز الوک چیست؟
از الوک چه استفاده هایی می شود؟
روش شیرین کردن مغز الوک
اصول کاشت و تکثیر درخت الوک
خواص مغز الوک
کالری مغز الوک

درخت الوک

درخت الوک درختچه ای سبز رنگ، دارای خارهای زیاد، ساقه های بلند و شاخه های فراوان است. برگ های این درخت پیچ خورده که گلبرگ های سفیدی دارد و میوه آن کرک دار است. این درخت در مناطق بومی ایران در دشت و کوه سبز می شود و هیچ نوع سم و کودی به آن نمی زنند که نتیجه این امر ارگانیک بودن آن می باشد.

ارتفاع این درخت در آب هوای نیمه خشک تا ۶ متر می رسد که در نواحی مرکزی و جنوب شرقی ایران به دلیل آب و هوای سازگار منطقه مناسبی برای کاشت و برداشت می باشد.

زمان برداشت میوه الوک

گلهای سفید رنگ این درخت در اوایل فروردین ماه قبل از اینکه برگهای آن ظهور کند ظاهر می شود. این گلها یکی از پرخاصیت ترین گلهای داروئی در ایران هستند که بوی مطبوع و زیبایی خاصی دارند. دم کرده این گلها در درمان سرماخوردگی های شدید و عفونت های ریوی بسیار موثر است.

در خرداد ماه میوه این درخت می رسد و آماده جمع آوری می شود.

این گیاه در آذربایجان و زنجان به اسم آق چالی،قره چالی در لرستان و بختیاری ارژن،آرجن در کردستان به تنگیز،تنگیس و در فارس به الوک،پاسورک،بخورک،آخورک شهرت دارد.

مشخصات مغز بادام کوهی

الوک یا بادام کوهی به رنگ قهوه ای است که پوست درونی آن سخت می باشد و به همین دلیل مردم بسیاری از مناطق برای مصرف، پوست آن را از مغزش جدا می کنند.

این میوه ظاهری کشیده،بیضی مانند و تا حدودی گرد دارد که مغز آن دارای پوست نازکی به رنگ قهوه ای تا زرد است که قسمت گوشتی آن سفید رنگ می باشد.

مغز الوک تلخ می باشد که بعد از فرآوری و شیرین کردن به عنوان یک ماده مغزی به صورت مغز،روغن و ضماد استفاده می شود. این مغز از جمله مغزهای پرخاصیتی است که حاوی مواد ضروری مانند آمیلاگدالین،دیاستاز و آلدئید بنزوئیک است که نقش مهمی در بدن ایفا می کند.

از مغز الوک چه استفاده هایی می شود؟

مغز الوک یا دانه های بادام کوهی به طور طبیعی تلخ هستند. در همه مناطق این مغزها را به صورت محلی یا سنتی شیرین می کنند که روش شیرین کردن آن را در ادامه مقاله خواهیم گفت.

مغز الوک شیرین شده از محبوب ترین نوع آجیل می باشد که بیشتر از تخمه طرفدار دارد و به عنوان تنقلات مصرف می شود. از مغز تلخ آن هم برای خواص درمانی استفاده می کنند.

خرید آجیل

این مغز به دلیل ارگانیک و طبیعی بودن از ارزش غذایی بالایی برخورار است که همراه با پروتئین ها، ویتامین E،کلسیم، منیزیم، پتاسیم و آهن فراوان آن بر سلامتی بدن تاثیر بسزایی دارد. همچنین از این بادام در بعضی مناطق محلی به عنوان غذای سنتی استفاده می شود که طعم و مزه بی نظیری دارد.

چگونه مغز الوک را شیرین کنیم؟

اگر شما هم به دنبال روشی برای شیرین کردن مغز الوک هستید در این قسمت ما را همراهی کنید.

الوک تلخ به ۲ روش شیرین می شود

روش اول

در این روش الوک ها را درون قابلمه بریزید روی حرارت قرار دهید تا به مدت دو ساعت بجوشند. بعد از این مدت آنها را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید خنک شوند. وقتی که الوک ها خنک شدند آنها را درون آب سرد به مدت یک روز قرار دهید.

این مراحل را به مدت ۳ روز انجام دهید. در روز سوم مقداری نمک به آن اضافه کنید تا الوک ها طعم بهتری به خود بگیرند. نکته قابل توجه اینکه کسانی که مایل هستند الوک را خیلی شیرین مصرف کنند، باید تمام این مراحل را تا ۵ روز ادامه دهند تا الوک خیلی شیرینی داشته باشند.

روش دوم

در ابتدا الوک ها را بشکنید و مغز آن ها را جدا کنید. سپس مغزهای آن را به مدت نیم ساعت در آب بجوشانید. بعد از این مرحله الوک را به مدت ۱۰ روز در آب سرد قرار دهید و آب آنها را روزانه عوض کنید تا نپوسد. بعد از گذشت چند روز پوست مغزها جدا می شود که باید آنها را از آب جدا کنید.

در مرحله آخر مقداری نمک به آن بزنید سپس آن را در آبکش بریزید تا آب خارج شود. اگر می خواهید الوک ها سریع تر خشک شود می توانید آنها را روی شوفاژ یا بخاری قرار دهید.

اصول کاشت و تکثیر بادام کوهی چگونه است؟

تکثیر الوک یا بادام کوهی به دو صورت می باشد

کاشت غیر مستقیم نهال بادام کوهی

در این روش بذر را درون گلدان پلاستیکی می کارند. ۳/۲ گلدان را از خاک مرطوب پر می کنند. ۳ الی ۴ بذر را در گلدان قرار می دهند و حدود ۳ الی ۴ سانتی متر روی آن را با خاک می پوشانند و با رطوبت بسیار کمی به صورتی که فقط سطح خاک مرطوب باشد نگهداری می کنند تا جوانه بزند.

زمانی که جوانه زد به تعداد دفعات کم آبیاری بیشتری انجام می دهند. این نهال را یک یا دو سال پس از رویش می توان به زمین اصلی منتقل کرد.

بیشتر بخوانید:
خواص پسته دردانه

کاشت مستقیم نهال بادام کوهی

در این روش کاشت بذر به صورت مستقیم در طبیعت و زمین اصلی است. البته باید دقت کرد که پس از اولین بارش زمانی که خاک مرطوب است این کار انجام شود. این کاشت مستقیم زمانی موفق است که در کنار درخت مادر باشد و همچنین نزولات جوی مناسب باشد. به این ترتیب برای شروع کار خرید نهال و کاشت آن از بذر راحت تر است.

پس از اینکه مکان مناسبی برای کاشت پیدا کردیم گودالی به عمق ۸ تا ۱۰ متر حفر می کنیم و ۳ الی ۴ بذر را در کودال قرار داده و روی ان را با ۴ سانتی متر خاک می پوشانیم. بقیه فضای گودال که باقی می ماند به عنوان مکانی برای جمع شدن آب باران و سایه اندازی بر روی بذر می باشد.

همچنین بادام کوهی را می توان در شکاف سنگ ها کذاشت و خاک روی آن ریخت. در این روش نیازی به آبیاری نیست چون پس از اولین بارش باران به صورت طبیعی آبیاری می شود.

طبیعت مغز الوک چیست؟

در طب سنتی طبع مغز الوک گرم و خشک است و مصرف آن برای افرادی که مزاج سردی دارند بسیار مفید است. افراد گرم مزاج می توانند بادام کوهی را در کنار مصلح آن مانند عسل مصرف کنند.

خرید عسل

خواص مغز الوک شیرین شده

خواص الوک بادام کوهی به میوه آن محدود نمی شود بلکه ریشه،صمغ و روغن آن هم خواص زیادی دارد که در ادامه در مورد آن صحبت می کنیم.

همانطور که در قبل گفتیم مغز الوک دارای فیبر،نشاسته،قند،پروتئین،ویتامین های B،مواد معدنی کلسیم،آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم و روی است که نقش مفیدی بر سلامت بدن دارد.

این مغز دارای اسیدهای غیر اشباع و چربی طبیعی است که نیمی از وزن آن را روغن طبیعی تشکیل داده که برای افرادی که دچار بیماری های قلبی هستند اصلا مضر نیست و می توانند با خیال راحت مصرف کنند.

مغز الوک شیرین برای بیماری های مثانه،اسهال و درمان زخم روده مفید است.
این مغز تقویت کننده قوای جنسی،اخلاط آور و نرم کننده سینه می باشد.
مغز الوک یا بادام کوهی در درمان تنگی نفس،ورم های ریه یا سینه موثر است.
به دلیل داشتن کلسیم و منیزیم فراوان این مغز در تقویت و جلوگیری از ریزش موها بسیار مفید است.
برای تسکین درد و التهاب مجاری تنفسی می توان از مغز الوک استفاده کرد.
کسانی که به اگزما دچار هستند می توانند از ضماد بادام کوهی به جای صابون نقاط مبتلا به اگزما را شستشو دهند.
دانه های بادام کوهی برای درمان افسردگی و پیشگیری از الزایمر موثر می باشد.
مصرف دانه های بادام کوهی ضعف عمومی بدن و خستگی را از بین می برد.

درمان سرطان با مغز الوک

مغز الوک به دلیل داشتن مقادیر زیادی از کلسیم و فیبر می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهد.

مغز الوک و دیابت

الوک یک ماده مغزی است که مصرف آن برای بیماران دیابتی بسیار مفید است که سبب کاهش قندخون و درمان آن می شود. دانه های بادام کوهی میزان افزایش گلوکز را در سطح بدن کاهش می دهد و سطح انسولین را بعد از غذا به حد تعادل می رساند.

بیشتر بخوانید:
خواص پسته دردانه مغزیجات

کرونا و بادام کوهی

مصرف مغز الوک در دوران کرونا می تواند به درمان این ویروس کمک زیادی کند. چون سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و همچنین برای بیماری های تنفسی مانند آسم و سیاه سرفه مفید است.

خواص الوک برای کودکان

اگر در برنامه غذایی کودکان خود مغز الوک قرار دهید رشد قدی کودکان شما بیشتر می شود و باعث افزایش هوش آنها می شود. توجه داشته باشید که از دادن الوک به کودکان زیر ۲ سال خودداری کنید.

مغز الوک و درمان پوکی استخوان

برای پیشگیری از پوکی استخوان دانه های بادام کوهی نقش بسزایی دارد. افراد میانسال یا خانم های باردار که بیشتر از دیگران در معرض پوکی استخوان هستند می توانند با مصرف این دانه مغذی استخوان های خود را تقویت کنند.

کاهش کلسترول خون با مصرف مغز الوک

مغز الوک پایین آورنده کلسترول خون است و باعث کاهش ابتلا به بیماری های قلبی می باشد. این مغز با تنظیم کلسترول خون از بروز سکته قلبی جلوگیری می کند.

درمان پروستات

برای درمان و سلامت پروستات می توان از دانه های الوک استفاده کرد.

خواص برگ بادام کوهی

جالب است بدانید که از برگ های درخت الوک هم می توان به صورت دمنوش استفاده کرد که این دمنوش باعث افزایش میل و قوای جنسی می شود و در درمان بیماری های قلبی و کاهش استرس مفید است.

حتی در استعمال خارجی برای تسکین درد کمر از برگ درخت الوک استفاده می کنند. دمنوش این برگ هم به این صورت است که زمانی که آب به جوش آمد مقداری از برگ الوک را به آن اضافه می کنیم و اجازه می دهیم به مدت ۲۰ دقیقه دم بکشد تا دمنوش ما آماده شود.

فواید مغز الوک تلخ

برای درمان سردرد می توانید مغز بادام کوهی تلخ را با سرکه آسیاب کنید و به عنوان ضماد استفاده کنید. همچنین اگر این مخلوط را بر روی دور چشم بمالید باعث تقویت بینایی می شود. جالب است بدانید برای از بین بردن لکه های پوستی می توان از این ضماد استفاده کرد. ضماد بادام تلخ در درمان زخم های کهنه،خارش و مخملک می تواند کاربرد داشته باشد.
مغز الوک تلخ به همراه عسل می تواند برای قلنج مفید باشد و در سلامت کبد و طحال مفید است.
مصرف بادام کوهی تلخ به همراه نعنا و نشاسته می تواند درد کلیه را تسکین دهد.
خانم هایی که به دنبال دارویی برای درمان عقب افتادگی عادت ماهانه خود هستند می توانند با قرار دادن شیاف بادام تلخ در مهبل این مشکل را برطرف کنند.

خواص روغن الوک

در این قسمت در ابتدا طرز تهیه روغن الوک را توضیح می دهیم و سپس در مورد خواص این روغن اطلاعاتی در اختیار شما قرار می دهیم.

برای تهیه روغن الوک بعد از اینکه مغز بادام خشک و تمیز شد آنها را در آسیاب بریزید و به صورت خمیر در بیاورید. خمیر را در دستگاه فشار قرار دهید تا روغن آن استخراج شود.

این روغن به دست آمده دارای خواص زیر می باشد:

روغن بادام کوهی هم مانند روغن بادام تلخ برای درمان دردهای مفاصل و کمر مفید است.
از این روغن برای تهیه انواع داروهای بهداشتی استفاده می کنند که دارای خاصیت نرم کنندگی و ضد التهابی می باشد.
کشیدن روغن بادام کوهی بر روی صورت باعث از بین رفتن چین و چروک صورت و لکه های آن می شود.
در فصل سرما به دلیل خشکی آب و هوا دست و پا دچار ترک های زیادی می شود که برای رفع آن می توانید از روغن بادام استفاده کنید.
برای درمان سیاه سرفه،تنگی نفس،درد کلیه می توان از روغن بادام کوهی استفاده کرد.
این روغن در تقویت و درمان خشکی ناخن موثر می باشد.
در طب سنتی برای درمان اسپاسم عضلانی از این روغن استفاده می کنند.
روغن بادام کوهی سبب بهبود و تقویت مو همچنین درخشندگی مو می شود.
برای درمان عفونت گوش می توان از این روغن استفاده کرد.

نکته قابل توجه این که این روغن باید در شیشه های پر و کاملا دربسته نگهداری شود.

فواید ریشه الوک

از دم کرده ریشه بادام کوهی می توان برای دفع کرم روده،پاک کردن طحال و کلیه استفاده کرد. همچنین خاکستر حاصل از ریشه این درختچه برای درمان سوختگی بسیار مفید است.

بیشتر بخوانید:
پسته کوهی یا بنه

خواص صمغ الوک

به صمغ گیاه الوک زدو یا جدو هم می گویند. در فصل گرما با افزایش فشار و سیلان شیره گیاه از تنه درخت بیرون می آید. از آنجایی که زدو معطر است در تهیه مواد خوشبو کننده دهان و دندان و در صنایع آرایشی استفاده می شود. برخی از خواص صمغ را باهم مرور می کنیم:

تحریک اشتها
رفع دندان درد
در صنایع نساجی برای آهار پارچه
در صنایع کاغذ سازی،جوهر سازی،لیتوگرافی و چسب کاربرد دارد.
موثر در خرد کردن خارج کردن سنگ مثانه
تقویت ذهن
نرم کننده سینه و تسکین سینه درد
جوانسازی و شفاف کننده پوست

انواع صمغ زدو

۱. زدو رو انباری

زمانی که می خواهند پوست ساقه را از صمغ آن جدا کنند به آن ضربه هایی می زنند که در اثر این ضربه خرده هایی از آن جدا می شود که به اندازه ماش درشت می باشد. به این خرده ها،خرده های زدو می گویند.

۲. زدو جوشی

هنگامی که زدو ریزتر از زدو روانباری باشد به آن زدو جوشی می گویند.

۳. زدو شکری

این زدو از دانه های زدو جوشی ریزتر و به شکر شبیه است که به آن زدو شکری می گویند.

توصیه هایی در مورد مصرف مغز بادام کوهی

مصرف بیش از اندازه هر نوع ماد غذایی می تواند برای بدن مضرر باشد. الوک هم از این قائده مستثنی نیست. برای مثال چند مورد آن را برای شما بیان می کنیم:

الوک تلخ دارای ماده سمی اسید سیانیدریک است که وقتی با آب ترکیب می شود این ماده سمی فعال می شود. پس هرگز روغن این بادام را با آب ترکیب نکنید.
مغز الوک بسیار سنگین و دیر هضم است و زمان طولانی برای هضم آن در بدن لازم است. در مصرف آن زیاده روی نکنید.
کسانی که ناراحتی های معده دارند سعی کنند از مصرف آن خودداری کنند.
مصرف مغز بادام تلخ برای پوست و مو ممکن است حساسیت ایجاد کند و ممکن است منجر به قرمز شدن چشم و خارش پوست شود. در مصرف آن احتیاط کنید.
روغن بادام کوهی تلخ خوراکی نیست و برای موارد موضعی کاربرد دارد. از مصرف خوراکی آن اجتناب کنید.
وارد کردن روغن بادام تلخ در رحم زنان باعث سقط جنین می شود.

آیا مصرف الوک در دوران بارداری ایمن است؟

دوران بارداری دوره بسیار حساسی است که خانم های باردار برای مصرف هر ماده غذایی باید با پزشک خود مشورت کنند. پزشکان اغلب مغزیجات را برای این دوران حساس بسیار مفید و مصرف آن را ضروری می دانند. مغز الوک هم یکی از این مغزیجات مقوی است که دارای اسید فولیک است و سبب کاهش سرطان دهانه رحم و تکامل رشد جنین می شود.

مغز بادام کوهی به صورت تلخ چه فوایدی دارد؟

الوک تلخ دارای ۳ تا ۴ درصد آمیگدالین گلوکوزید است که این ماده در بدن به اسید پیروسیک یا همان سیانید هیدروژن تبدیل می شود.

این ماده دارای عملکرد ضد سرطانی است به این صورت که با نفوذ به درون سلول های سرطانی باعث متلاشی شدن و از بین رفتن آنها می شود. توجه داشته باشید با توجه به اینکه بادام کوهی خام خواص زیادی دارد ولی نباید بیش از ۳ الی ۵ دانه در روز مصرف شود. زیرا این میوه به دلیل داشتن ترکیبات خاصی مانند اسید هیدروسیانیک تلخ و سمی می باشد.

به این دلیل مصرف زیاد آن ممکن است عوارضی مانند اسپاسم،تهوع،سردرد،درد شکمی و مشکلات تنفسی داشته باشد.

کالری مغز الوک چقدر است؟

در ۱۰۰ گرم بادام کوهی ۵۹۸ کیلوکالری وجود دارد. همچنین مواد مغذی آن شامل نشاسته،قند،فیبر،پروتئین،آب،انواع ویتامین های B1 ،B2 ،B3، کلسیم،آهن، منیزیم، منگنز، روی، فسفر، پتاسیم،سدیم، روی و چربی های همراه با اسیدهای غیراشباع می باشد.

آیا مغز الوک چاق کننده است؟

به دلیل اینکه بادام کوهی دارای چربی زیاد و کالری بالایی است بعضی افراد دچار این اشتباه هستند که ممکن است چاق کننده باشد. در واقع بادام کوهی دارای چربی های سالم و فیبر غذایی کاملی است که می تواند باعث لاغری و کاهش وزن شود. مصرف این مغز افزایش انرژی و احساس سیری در فرد ایجاد می کند.

در این زمینه تحقیقاتی انجام شده که نشان می دهد افرادی که به مدت ۶ ماه به طور منظم از بادام کوهی به عنوان تنقلات استفاده می کنند چربی های شکم آنها کاهش پیدا میکند. البته به این نکته توجه داشته باشید که مصرف بی رویه آن ممکن است سبب افزایش وزن شود.

دلایل کاهش برداشت الوک در چند سال اخیر

بیابان نشینان برای تامین سوخت و زغال از چوب های این درخت استفاده می کنند.که این امر سبب از بین رفتن اکثر رویش گاههای بادام کوهی می گردد. آثار این کار را می توان در نواحی کوهستانی خشک در چاله های زغال سوزی مشاهده کرد.

طرز تهیه آش الوک

در استان فارس خصوصا در جهرم از مغز الوک برای تهیه یک آش مقوی و پرخاصیت استفاده می کنند که ما در ادامه طرز تهیه آن را برای شما توضیح می دهیم. درست کردن این آش بسیار راحت و بی دردسر است که سرشار از کلسیم و آهن می باشد. پس برای آشنایی با روش تهیه آن ما را همراهی کنید.

مواد لازم برای تهیه آش الوک

مغز الوک چرخ کرده ۵۰۰ گرم
برنج ۲۵۰ گرم
خامه،زیره،پودر نارگیل به مقدار داخواه برای تزئين روی آش

ابتدا مغز الوک را با پوست آن بکوبید یا چرخ کنید سپس مقداری آب روی آن بریزید تا کاملا خیس شود و پوست روی ان جدا شود. بعد از اینکه پوست آن روی آب قرار گرفت آنها را از صافی رد کنید.
برای تهیه این آش می توانید از خرده برنج استفاده کنید. درون قابلمه را مقداری آب می ریزیم زمانی که آب به جوش آمد خرده برنج را به آن اضافه می کنیم.
بعد از مدتی مغز الوک ها را اضافه می کنیم و اجازه میدهیم با برنج بجوشد و دانه های آن نرم شود. سر قابلمه را روی آن قرار ندهید زیرا این آش باید مرتب هم بخورد تا قوام آید. بعد از نیم ساعت آش الوک آماده است.

برای تهیه این آش از عدس پخته هم می توانید استفاده کنید و به آن اضاف کنید.

خرید مغز الوک

ما در این مقاله سعی کردیم هرآنچه باید در مورد مغز الوک یا همان بادام کوهی بدانید در اختیار شما قرار دهیم تا با این محصول مقوی و پرخاصیت آشنا شوید و بتوانید یک خرید مطعمن و باکیفیت انجام دهید. برای تهیه مغز الوک شیرین شده و تازه می توانید به فروشگاه خشکبار سپیدیاس مراجعه کنید و از طعم و خواص آن بهره کافی ببرید..